Prawo Transportowe CMR

Adwokat Niemcy Zakres usług prawo cywilne Andreas Martin Kontakt

Prawo transportowe – CMR – w Niemczech

Przewóz towarów w komunikacji międzynarodowej odbywa się na podstawie konwencji o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR – International Consignment Not). Konwencja ta została podpisana w Genewie w 1956 r. Polska ratyfikowała ją w 1962r. Do Konwencji przystąpiły już prawie wszystkie kraje Europy takie jak:

Austria, Białoruś, Belgia, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Dania, Estonia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Jugosławia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Mołdawia, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Rosja, Rumunia, Słowacja, Szwajcaria, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy.

Konwencja CMR stosowana jest do odpłatnych usług świadczonych wmiędzynarodowym samochodowym transporcie towarów, wykonywanym zarobkowo przez profesjonalnych przewoźników. Chodzi o dostawę towarów miedzy minimum dwoma rożnymi krajami, pod warunkiem, że co najmniej jeden z tych krajów jest sygnatariuszem konwencji.

CMR w Niemczech

Konwencja CRM reguluje:

kwestie związane z istotą przewozu, rozliczeń szkód wynikłych ze straty czy uszkodzenia przesyłki między przewoźnikiem a odbiorcą czy nadawcą.

Konwencja CMR wprowadza jednolity dokument zawarcia umowy przewozu jakim jest list przewozowy CMR. Zgodnie z konwencją wystawiany jest w trzech oryginalnych egzemplarzach:

– pierwszy dla nadawcy,

– drugi towarzyszy przesyłce i przeznaczony jest dla odbiorcy,

– trzeci zatrzymuje przewoźnik

W przypadku wszelkich niezgodności przewoźnik zobowiązany jest dokonać odpowiedniego wpisu do listu przewozowego.

W przeciwnym przypadku przewoźnik odpowiada za powstałą szkodę, na podstawie domniemania, że towar i opakowanie były w dobrym stanie ,i że ilość sztuk, jak również ich cechy i numery były zgodne z oświadczeniami w liście przewozowym.

Konwencji CMR nie stosuje się do:

– przewozu wykonywanych na podstawie międzynarodowych konwencji pocztowych;

– przewozu zwłok;

– przewozów rzeczy przesiedlenia

Konwencja CMR zawiera klauzulę ograniczającą odpowiedzialność przewodnika.

Co do zasady w razie opóźnienia dostawy, jeżeli osoba uprawniona udowodni, że wynikła stąd dla niej szkoda, przewoźnik obowiązany jest zapłacić odszkodowanie, które nie może przewyższyć kwoty przewoźnego.

Odszkodowanie nie może przekraczać 25 franków za kilogram brakującej wagi brutto. Za frank uważa się złoty frank, wagi 10/31 grama złota o próbie 0,900. Wyższego odszkodowania można zadąć jedynie w przypadku zadeklarowania wartości towaru przekraczającego powyższą granicę, którą wymienia się w liście przewozowym, za umówioną dodatkową opłatą W tym przypadku kwota zadeklarowana zastępuje powyższą granicę.

Właśnie w tym miejscu widać wyraźnie rόżnicę pomiędzy prawem niemieckim a polskim.

Do chwili obecnej nie został przez Polskę ratyfikowany Protokół nr 19 z dnia 2 lipca 1978 r. do Konwencji CRM( Unitet Nations. Ekonomic Commission for Europe. Transport Division – Protocol to CRM 1978) ; protokół ten ratyfikowały m.in. Niemcy). W Protokole nr 19 istotnie zmodyfikowano postanowienia art. 23 ust. 3 Konwencji CRM, przyjęto bowiem inny miernik obliczania wysokości odszkodowania należnego od przewoźnika ,przez odwołanie się do tzw. specjalnego prawa ciągnienia.

Dlatego dla Polaka chcącego uzyskać odszkodowanie od niemieckiego przewoźnika ma duże znaczenie jakie prawo ma zastosowanie. Suma jaką można uzyskać w ramach odszkodowania w Polsce rόżni się znacznie od tej którą można uzyskać przed sądami w Niemczech.

Konwencja CMR reguluje również:

– obowiązki i odpowiedzialność nadawcy wobec przewoźnika, – prawa nadawcy do rozporządzania towarem, – prawa rozporządzania towarem przysługujące odbiorcy, – warunki wydania towaru odbiorcy, – możliwość odmowy przyjęcia ładunku przez odbiorcę, – postępowanie przewoźnika z ładunkiem nieodebranym, – reklamacje i roszczenia wynikające z przewozu, tryb i ich przedawnienie, – wykonywanie przewozów kolejno przez kilku przewoźników

Konwencja o umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR)

Pod terminem “transport”, należy rozumieć tę część ruchu drogowego, która zajmuje się przewozem osób lub towarów pomiędzy minimum dwoma określonymi miejscami za pomocą środków transportu.

Następuje to najczęściej w ten sposób, iż strona wysyłająca zawiera umowę spedycji z określonym spedytorem, który następnie w jednej lub więcej turach, przesyła określony w umowie towar do celu podanego przez stronę zamawiającą dany transport. Taka właśnie umowa o transport jest częścią prawa handlowego.

W umowie przewozu przewoźnik zobowiązuje się w stosunku do nadawcy, spedytora lub innego przewoźnika transportować towar za opłatą do adresata. W zależności od rodzaju transportu (kolejowego, lotniczego, morskiego lub przez samochody ciężarowe) należy zastosować różne przepisy.

Podpisana w 1956 r. Międzynarodowa Konwencja CMR nie podlega indywidualnym zmianom i dotyczy niezmiennie wszystkich środków transportu przekraczających granicę przynajmniej jednego państwa, w którym CMR ma wartość z samochodem ciężarowym (wyjątek: kontenery, ponieważ one nie poruszają się w stałej styczności z podłożem).

W CMR np. uregulowane są warunki umowy o ruchu towarowym, papiery przewozowe, odpowiedzialność prewoźnika, metoda przy skargach i reklamacjach oraz roszczenie z transportu.

Nie podlegają tym przepisom przewozy zwłok, przeprowadzki, jak i transport podlegający umowie pocztowej.

Najważniejsze regulacje CMR

List przewozowy

Listem przewozowym według § 408 HGB nazywymy dokument pisemny dokumentujący umowę przewozu, nie będący jednak warunkiem umowy. Powinien być wydany w trzech kopiach: dla nadawcy, przewoźnika i odbiorcy. W przypadku niesprawdzenia przez przewoźnika w wyszczególnionej w liście przewozowym liczby towarów, ich numeracji czy innych znaków, prawidłowość listu będzie domniemana. To samo tyczy się prawidłowości opakowania.

Odpowiedzialność

Uważa się, iż odpowiedzialny za transport przewoźnik ponosi także odpowiedzialność prawną za swych pracowników i innych wykonowaców. Odpowiedzialność za stratę lub uszkodzenie towaru ponosi przewoźnik, chyba że osoba uprawniona, wada własna towaru, okoliczności, których przewoźnik nie mógł uniknąć, jedna z przyczyn określonych w art.17.ust.4 CMR (np. brak lub wadliwe opakowanie, naturalne właściwości niektórych towarów prowadzące do uszkodzenia, przewóz żywych zwierząt) doprowadzi do straty.

Uprawnienie do wydawania poleceń

Aż do przekazania listu przewozowego stronie odbiorczej, bezpośredni przewoźnik jest zobowiązany do wypełniania poleceń nadawcy, następnie odbiorcy. Te polecenia nie powinny jednak prowadzić do podziału ładunku.

Reklamacja

Przy odbiorze towaru beż zastrzeżenia przez odbiorcę, prawidłowość informacji w liście przewozowym będzie domniemana. Niedostrzegalne szkody należy kwestionować w ciągu siedmiu dni roboczych. Również ewentualne roszeczenie odszkodowawcze za przekroczenie terminu dostawy nie jest uwzględniane, jeżeli nie zostanie zgłoszone zastrzeżenie w przeciągu 21 dni po terminie.

Okres przedawnienia wynosi rok. Jednakże w przypadku złego zamiaru lub niedbalstwa, które według prawa obowiązującego sąd rozpatrujący sprawę uważane jest za równoznaczne ze złym zamiarem, termin przedawnienia wynosi trzy lata.

Rechtsanwalt Andreas Martin