Honoraria adwokackie

Adwokat Niemcy Zakres usług Andreas Martin Kontakt

Honoraria adwokackie w Niemczech

Regulacje prawne

Kwestię wynagrodzenia adwokackiego w Niemczech reguluje Ustawa o honorariach adwokackich – w skrócie RVG. RVG dotyczy wszystkich płatnych czynności adwokackich począwszy od doradztwa, reprezentacji pozasądowej i czynności sądowych, a na czynnościach egzekucyjnych skończywszy.

Wysokość opłat (w skrócie)

Wysokość opłat przewidzianych w RVG zależy najczęściej od wartości przedmiotu czynności, np. w sprawach cywilnoprawnych i administracyjnych. Rozróżnia się opłaty ramowe i opłaty wartościowe.

W trybie pozasądowym stosowane są najczęściej opłaty ramowe. W sprawach z zakresu prawa karnego oraz w sprawach dotyczących wykroczeń opłaty ramowe stosuje się również w trybie sądowym. W przypadku opłat ramowych adwokat może ustalać wysokość honorarium w określonym przedziale wysokości wedle własnego uznania.

W trybie sądowym stosuje się – np. w sprawach cywilnych i administracyjnych – tzw. opłaty stałe. W tym wypadku ich wysokość nie podlega uznaniowości adwokata ani sądu. Jeżeli pobierana jest opłata, to w określonej wysokości. Za złożenie pozwu pobierana jest tzw. opłata proceduralna o współczynniku 1,3. Z tytułu udziału w rozprawie ustnej pobierana jest (jednorazowo niezależnie od ilości rozpraw) tzw. opłata terminowa o współczynniku 1,2. Na podstawie współczynnika oraz wartości przedmiotu sprawy adwokat w oparciu o tabelę ustala wysokość opłat. Oprócz opłat adwokat może żądać ryczałtowej rekompensaty poniesionych przez siebie kosztów (opłaty pocztowe, telefony) w wysokości 20,00 €, co możliwe jest zarówno w trybie sądowym jak i w trybie pozasądowym.

Jeżeli wartość przedmiotu sporu wynosi 5.000,00 €, to honorarium adwokata podejmującego czynności w typowej sprawie dotyczącej wypadku drogowego (bez ugody ze stroną przeciwną) wyniesie np. w trybie pozasądowym łącznie 477,11 €, a w trybie sądowym 896,10 €. W tym wypadku możliwa jest do ustalenia dokładna wysokość opłat.

Ustalenia odmiennej treści

W trybie sądowym RVG ma charakter wiążący połowicznie. Oznacza to, iż adwokat oraz klient nie mogą ustalić między sobą niższych opłat. Opłaty wyższe są możliwe i są na porządku dziennym głównie w sprawach gospodarczych (np. stawki godzinowe do 500,00 € w większości dużych kancelarii). Porozumienia uzależniające honorarium od powodzenia sprawy są niedozwolone i z tego względu rzadko spotykane w praktyce.

Finansowanie opłat przez państwo

Mandanci dysponujący niewielkimi dochodach mogą uzyskać poradę adwokata oraz pomoc w formie reprezentacji pozasądowej wnosząc opłatę w wysokości 10,00 € i przedkładając tzw. zaświadczenie o prawie do pomocy prawnej. Adwokat zobowiązany jest udzielić takiej osobie pomocy. Za wyświadczoną usługę doradztwa otrzymuje on od państwa dodatkowo 30,00 €, a za reprezentację pozasądową 70,00 € wraz z ryczałtem z tytułu poniesionych kosztów. Jeżeli spór prowadzony jest na drodze sądowej, mandant może ubiegać się o tzw. zwolnienie z kosztów procesowych. W takim wypadku opłaty należne w oparciu o RVG (są wówczas nieco niższe) pokrywa państwo. W tym celu jednak objęcie reprezentacji musi mieć widoki na powodzenie. Również cudzoziemcy nie mieszkający w Niemczech (np. Polacy) mogą uzyskać zwolnienie z kosztów procesu prowadzonego przed niemieckim sądem.

Konsekwencje w praktyce:

Dzięki możliwości ustalenia wysokości opłat adwokackich – również w trybie pozasądowym – w Niemczech przyjęło się orzecznictwo, iż także w trybie pozasądowym opłaty adwokackie zwracane są przez stronę przeciwną. Do przypadków takich zalicza się np. zaleganie z płatnością przez stronę przeciwną (udzielenie zlecenia adwokatowi musi mieć miejsce po wystąpieniu zwłoki), odpowiedzialność wynikająca z popełnionego czynu karalnego (np. wypadek drogowy lub uszkodzenie ciała) lub prowadzenie spraw bez upoważnienia (np. w przypadku upomnienia wystosowanego w związku z naruszeniem zasad konkurencji).

Fakt, iż niedopuszczalne są porozumienia uzależniające honorarium od powodzenia sprawy, stanowi problem dla części adwokatów. Zakaz ten dotyczy wyłącznie adwokatów. Firmom ubezpieczeniowym wolno na przykład finansować koszty procesowe w zamian za udział w ewentualnym zysku. Rozwiązanie takie stosuje się w praktyce od kilku lat, jednak wchodzi ono w rachubę najczęściej w przypadkach, gdy wartość przedmiotu sporu jest bardzo wysoka (od 50.000 €).

Obecnie w Niemczech coraz więcej spraw finansowanych jest w ramach zwolnienia z kosztów procesowych. Jest to jednak opłacalne tylko w przypadkach wyższej wartości przedmiotu sporu (ponad 3.000 €). W nowych krajach związkowych prawie wszystkie sprawy rozwodowe i alimentacyjne finansowane są na drodze zwolnienia z kosztów procesowych. Państwo zamierza to jednak zmienić i chce zaostrzyć kryteria w zakresie zwolnień z kosztów procesowych.

Rechtsanwalt Andreas Martin