Rozwód Jak Przebiega Procedura Rozwodowa w Niemczech

1. Złożenie wniosku rozwodowego w sądzie rodzinnym za pośrednictwem adwokata

Rozwód jest możliwy wyłącznie na wniosek jednego z małżonków. Wniosek musi zostać złożony przez adwokata, ponieważ przed sądami rodzinnymi obowiązuje przymus adwokacki. Wniosek składa się w sądzie rodzinnym właściwym miejscowo. Sąd rodzinny jest wydziałem sądu rejonowego.

Miejscowa właściwość sądu – często miejsce pobytu małoletnich dzieci

Miejscowa właściwość sądu określona jest w § 122 FamFG. Zasadniczo właściwy jest sąd rejonowy, w którego okręgu sądowym mieszka jeden z małżonków wraz z małoletnimi dziećmi w momencie składania wniosku rozwodowego. Dla dzielnicy Berlina Marzahn-Hellersdorf właściwym sądem rodzinnym jest Sąd Rejonowy Tempelhof-Kreuzberg.

Podstawowe informacje we wniosku rozwodowym

Wraz z wnioskiem rozwodowym należy podać podstawowe informacje dotyczące małżeństwa, separacji oraz wspólnych małoletnich dzieci. Dodatkowo należy wskazać, czy małżonkowie uzgodnili kwestie związane z konsekwencjami rozwodu (szczegóły poniżej) i czy toczą się już inne postępowania rodzinne. Wszystkie te informacje przedstawia adwokat składający wniosek rozwodowy. Konieczne jest również podanie miesięcznych dochodów netto obojga małżonków.

2. Wpłata zaliczki na koszty sądowe przez wnioskodawcę

Po złożeniu wniosku rozwodowego w sądzie wnioskodawca otrzymuje wezwanie do uiszczenia zaliczki na koszty sądowe. Koszty te są wstępnie obliczane przez sąd na podstawie przewidywanej wartości przedmiotu sporu. Kwota ta musi zostać wpłacona na konto wskazane w wezwaniu (kasa sądowa w Berlinie). Dopiero po uiszczeniu opłaty wniosek rozwodowy zostanie przekazany drugiej stronie.

3. Doręczenie wniosku rozwodowego i stanowisko drugiego małżonka

Po wpłaceniu zaliczki na koszty sądowe wniosek rozwodowy zostaje doręczony drugiemu małżonkowi, który otrzymuje termin na zajęcie stanowiska. Powinien on wskazać, czy również chce się rozwieść oraz jak długo małżonkowie pozostają w separacji.

4. Przesłanie formularzy dotyczących podziału majątku emerytalnego

Sąd przesyła obu małżonkom formularze dotyczące podziału majątku emerytalnego (chyba że strony wyłączyły tę kwestię notarialnie). Formularze te zawierają pytania o numer ubezpieczenia emerytalnego, pracodawcę oraz inne informacje o zabezpieczeniach emerytalnych. Formularze te należy wypełnić i odesłać do sądu.

5. Ustalenie wysokości świadczeń emerytalnych przez sąd

Na podstawie danych z formularzy sąd zwraca się do odpowiednich instytucji (np. BfA, LVA, LBV, pracodawców) o obliczenie uprawnień emerytalnych. Na tej podstawie sąd dokonuje podziału majątku emerytalnego. Strony mogą również zrezygnować z tej procedury podczas rozprawy rozwodowej, pod warunkiem, że obie są reprezentowane przez adwokatów.

6. Wyznaczenie terminu rozprawy rozwodowej

Po uzyskaniu wszystkich informacji o majątku emerytalnym sąd wyznacza termin rozprawy rozwodowej, określanej jako „termin przesłuchania małżonków”. Obecność obu małżonków jest obowiązkowa. Podczas rozprawy sąd pyta małżonków, czy chcą się rozwieść, od kiedy żyją w separacji oraz jakie są ich dochody. Inne okoliczności osobiste są poruszane jedynie, gdy mają znaczenie dla sprawy (np. w przypadku wspólnych dzieci – miejsce ich zamieszkania, kwestie alimentacyjne).

Dodatkowe wnioski dotyczące kwestii związanych z rozwodem

Dodatkowe wnioski dotyczące spraw związanych z rozwodem muszą zostać złożone co najmniej 2 tygodnie przed terminem rozprawy. Wnioski takie może składać jedynie adwokat. Jeśli druga strona wyrazi zgodę, strony mogą zawrzeć ugodę podczas rozprawy lub wcześniej.

7. Ogłoszenie rozwodu przez sędziego rodzinnego

Po zakończeniu postępowania sąd w obecności małżonków ogłasza decyzję o rozwodzie. W niektórych sądach małżonkowie wstają podczas ogłoszenia decyzji. Ogłoszenie wyroku odbywa się publicznie, choć pozostała część rozprawy jest niejawna.

Zrzeczenie się prawa do odwołania – tylko przy udziale adwokatów

Małżonkowie mogą zrzec się prawa do odwołania (np. apelacji), co sprawia, że rozwód staje się natychmiast prawomocny. Jest to możliwe tylko, gdy obie strony są reprezentowane przez adwokatów.

Z chwilą doręczenia pisemnego postanowienia rozwodowego (wcześniej wyroku) – jeśli nie zostanie wniesiona apelacja – postępowanie zostaje zakończone.