Wykonywanie praw, samoobrona i samopomoc według prawa niemieckiego
Wykonywanie praw, samoobrona i samopomoc według prawa niemieckiego – Ausübung der Rechte, Selbstverteidigung, Selbsthilfe
Wykonywanie określonego prawa jest niedopuszczalne, jeśli jedynym celem jest spowodowanie szkody innemu prawu.Jednak działanie w obronie koniecznej nie jest uważane za niezgodne z prawem.
Za obronę konieczną prawo niemieckie postrzega taką obronę, która jest niezbędna do zapobieżenia bezpośredniemu i bezprawnemu zamachowi na siebie lub inną osobę. Nie można więc powoływać się na obronę konieczną długo przed lub długo po takim zamachu.
Stan wyższej konieczności BGB definiuje następująco: osoba, która uszkadza lub niszczy obcą rzecz, aby zapobiec zagrażającemu jej lub innej osobie niebezpieczeństwu ze strony tej rzeczy, nie postępuje niezgodnie z prawem, o ile działanie takie było konieczne i nie wykraczało poza niezbędne do odparcia niebezpieczeństwa ramy. Jeśli powstaniu niebezpieczeństwa winna jest osoba, która działała w stanie wyższej konieczności, jest ona zobowiązana do naprawienia strat.
Na samopomoc, a więc działanie zgodne z prawem niemieckim powołać się może osoba, która:
- zabiera, niszczy lub uszkadza rzecz;
- lub ujmuje dłużnika, gdy ten zamierza uciec;
- lub ujmuje dłużnika, gdy ten zamierza uciec;
- lub zapobiega oporowi dłużnika przeciwko działaniu, który ten jest obowiązany znosić,
o ile pomoc instytucji państwowej w odpowiednim czasie nie jest możliwa, a bez natychmiastowej interwencji istniałoby zagrożenie, że spełnienie roszczenia byłoby zniweczone lub znacznie utrudnione.
Samopomoc w Niemczech
Samopomoc musi jednak być ograniczona. W przeciwnym razie mogłoby dochodzić do jej nadużyć. BGB odpowiada i na ten postulat. Niemiecki kodeks cywilny mówi, że samopomoc nie może iść dalej niż to konieczne do zapobieżenia niebezpieczeństwu. W przypadku zabrania rzeczy dopuszcza się złożenie wniosku o rzeczowe zabezpieczenie mienia przez sąd. W przypadku ujęcia zobowiązanego, o ile nie zostanie on wypuszczony na wolność, można wnosić o jego areszt (w Amtsgericht) przez sąd, w okręgu którego doszło do jego ujęcia. Osoba taka musi być niezwłocznie przedstawiona sądowi. Jeśli złożenie wniosku o areszt jest opóźniane, czy też jeśli wniosek taki zostanie odrzucony, niezwłocznie ma miejsce zwrot rzeczy i wypuszczenie ujętego.
W przypadku nieprawidłowego powołania się na samopomoc nie wyklucza się obowiązku odszkodowawczego.
.
Niemiecka Kancelaria Prawna Andreasa Martina – Berlin – Szczecin